We doen te veel

Een veel gehoord antwoord op de vraag “hoe gaat het?” wanneer je iemand begroet is: “druk!”. Iedereen klaagt erover. Op het werk is het druk. Maar thuis is het ook druk. Vrijetijdsbesteding en vakantiedagen zijn druk van talloze activiteiten.
De oorzaak ligt volgens mij niet in een toename van werk die ons van buitenaf wordt opgelegd (de chefs, de directeurs, de klanten enz.) maar wordt voor een groot deel zo niet het grootste deel door onszelf gecreëerd. Onder het mom van zelfontplooiing, van zelfrealisatie zadelen we onszelf met dingen-die-absoluut-gedaan-moeten-worden. Enkel op die manier voelen we ons tevreden: het lijkt alsof we pas dan een gelukkig bestaan leiden.

Multitasken is vergif

Neem nu het multitasken. Vandaag is het een de facto standaard gedrag, het summum van doen. Twee, drie dingen tegelijkertijd doen. Terwijl men bv. ergens op wacht (de bus, de rij aan de kassa, in de wachtzaal van de dokter, in de file…), wordt snel een piepklein computerscherm tevoorschijn gehaald. Tegelijkertijd beluistert men zijn favoriete muziek terwijl men de onuitputtelijke informatiestroom van e-mail’s én van sociale media updates controleert. Wachten is dode tijd die men met een zinvolle bezigheid opvullen.
Het lijkt alsof men zichzelf geen rust meer gunt. Geen stilte. Geen “niets doen”. Geen “zijn”. De geest is niets anders dan een nerveuze informatieverwerkende machine. Het lichaam een genot zoekende machine. Alles moet snel en nu en onmiddellijk gebeuren. Niet alleen in het werk. Maar overal. En in alles wat we doen. Een jong iemand uit een groot bedrijf zei me: “Eigenlijk wil ik alles. Nu.”
Die driftigheid van het zoeken naar geluk vertaalt zich in een surplus aan activiteiten – rust is uit den boze. Het gevolg: constante onrust, stress, spanning, slapeloosheid, burn-out, depressie.

Het lijkt alsof men zichzelf geen rust meer gunt. Geen stilte. Geen “niets doen”. Geen “zijn”.

Die dingen vallen mij nu meer op dan vroeger. De ratrace waarin we leven, heeft compleet beslag genomen op ons doen en laten. Alles volgt de wet van productiviteit, van werk, van bezig zijn. Zelfs consumeren is stressvol geworden. Op het einde van de rit overvalt ons een gevoel van leegte, van ongenoegen, van frustratie, van eenzaamheid. We hebben ons nog nooit zo vrij en zo oppermachtig gevoeld in ons doen en laten en toch helemaal zo verlaten.
Zie ook: 3 lezingen over zen zijn op het werk – zen@work
Credit foto: Jens Winkler –  Bekijk zijn portfolio op Flirckr